„Jak wytworzyć energię z biomasy?” to drugi temat realizowany w lutym przez Wybuchowych Naukowców, który miał zaznajomić uczniów z pojęciem biomasy oraz przedstawić sposoby pozyskiwania z niej energii. Pierwszym zadaniem czekającym na uczniów było twórcze wykorzystanie produktów spożywczych polegające na stworzeniu kompozycji z owoców i warzyw inspirowane twórczością Giuseppe Arcimboldo oraz zbadanie obecności barwników w produktach użytych do wykonania obrazu.

Kolejny punkt zajęć polegał na przeprowadzeniu doświadczenia z wykorzystaniem biomasy i polegał na umieszczeniu w butelkach rozdrobnionych warzyw i owoców z wodą, na które następnie szczelnie założono balony i pozostawiono na tydzień do fermentacji. Uczniowie obserwując efekty doświadczenia, czyli baloniki wypełnione gazem, nauczyli się formułować na tej podstawie wnioski.

Oprócz fermentacji Wybuchowi Naukowcy poznali inne sposoby pozyskiwania energii z zasobów biologicznych - spalanie i tłoczenie oraz przekonali się, że produkty powstałe w tych procesach maję szerokie zastosowanie nie tylko w energetyce. Uczniowie porównywali również biomasę z innym poznanym na zajęciach surowcem energetycznym, z którego można pozyskać substancje o wszechstronnym zastosowaniu, czyli z ropą naftową. Okazało się, że ropę naftową i biomasę więcej łączy niż dzieli, ale jedna różnica miedzy nimi jest kluczowa dla bezpieczeństwa energetycznego i ekologicznego – pozostałości po procesie pozyskiwania energii z biomasy można utylizować w sposób prosty i bezpieczny dla środowiska.

Na zakończenie zajęć uczniowie uzupełniali rysunkami karty twórczej transformacji, modyfikując etapowo kształt skórki po bananie tak, aby „zamienił się” w kształt lampki nocnej dokonując w ten sposób pewnego skrótu myślowego i żartobliwej ilustracji złożonego procesu chemiczno-fizycznego.

GALERIA

Sylwia Cieśla

Joanna Kopacka

9 stycznia 2024 Wybuchowych Naukowców odwiedził kolejny ekspert. Tym razem przyjechał do nas pan Krzysztof Siudy, który pracuje w kopalni ropy naftowej i gazu ziemnego KRNiGZ Dębno i opowiedział czym się tam zajmuje oraz jak wygląda praca w takim miejscu.

Zajęcia rozpoczęły się od wyjaśnienia czym jest ropa naftowa, kiedy i w jaki sposób powstała oraz gdzie w głębi ziemi można jej szukać.  Dowiedzieliśmy się jak wygląda przekrój przez złoże ropy naftowej, czym są antykliny i co się w nich znajduje oprócz ropy - podłoże podściela woda, nad nią znajduje się ropa naftowa, a wyżej gaz ziemny, co potwierdziło nasze doświadczenie z wodą, olejem i dymem ze zgaszonej zapałki przeprowadzone w trakcie zajęć. Ponadto dowiedzieliśmy się w jak wyglądają badania geologiczne pozwalające ustalić miejsca występowania złóż ropy naftowej i gdzie w Polsce możemy znaleźć ich najwięcej. Nasz ekspert zaprezentował także jakie zapotrzebowanie na ropę naftową w naszym kraju pokrywane jest przez kopalnie działające na terenie Polski oraz ile z krajowego wydobycia zapewnia kopalnia KRNiGZ Dębno.

W kolejnym punkcie spotkania pan Krzysztof opowiedział nam w jaki sposób, po ustaleniu miejsca występowania złoża ropy, rozpoczyna się proces przygotowania obszaru do eksploatacji złoża. Omówił na przykładzie schematu jednego z odwiertów, jakie są główne elementy takiej instalacji i po co się tam znajdują. Następnie dowiedzieliśmy się co dzieje się z wydobytą ropą na terenie kopalni, w jaki sposób jest oczyszczana oraz jak pozyskuje się występujący w złożu gaz ziemny. Zaciekawienie wśród uczniów wzbudził proces destylacji przeprowadzany w rafinerii, a także to jak wiele produktów otrzymuje się z jednego złoża. Pan Krzysztof przywiózł nam również kilka próbek pobranych na różnych etapach wydobycia, produkty końcowe wytwarzane w rafinerii, a także pokazowe fragmenty rdzeni wiertniczych pozyskane podczas wiercenia szybów naftowych.

GALERIA

Sylwia Cieśla 

Joanna Kopacka

W lutym Wybuchowi Naukowcy zastanawiali się co to jest energia geotermalna i jak można ją wykorzystać. Zajęcia rozpoczęły się od obejrzenia filmu edukacyjnego o gejzerach w parku Yellowstone oraz dyskusji na temat ograniczeń związanych z wykorzystaniem gejzerów jako źródła energii geotermalnej.

Kolejna aktywność polegała na stworzeniu trzyosobowych grup, w których jedna osoba wcieliła się w rolę Profesora Termalskiego - eksperta energii geotermalnej, a pozostali byli Dziennikarzami, którzy dysponowali notatkami o energii geotermalnej zawierającymi błędy spowodowane szybkim notowaniem odpowiedzi. Zadanie polegało na znalezieniu błędów, porównaniu zanotowanych odpowiedzi z notatkami Eksperta oraz ich poprawieniu.

Kolejny etap zajęć polegał na wykonaniu doświadczenia „Ciepło z wnętrza Ziemi”, podczas którego uczniowie zbudowali wiatraczki będące modelem turbin prądotwórczych zasilane przez podgrzewacze zastępujące w eksperymencie ciepło z wnętrza Ziemi, czyli źródło geotermalne. Po kilku modyfikacjach udało się wprawić wiatraczek w ruch za pomocą ciepła pochodzącego z podgrzewaczy. Na zakończenie młodzi odkrywcy zastanawiali się nad pozytywnymi i negatywnymi aspektami technologii geotermalnej w zabawie z dzwoniącym w rękach zegarkiem.

GALERIA

Sylwia Cieśla 

Joanna Kopacka

"Jak działają elektrownie wodne?" to VIII temat programu Być jak Ignacy, podczas którego Wybuchowi Naukowcy pogłębili swoja wiedzę na temat energii wodnej. Głównym celem zajęć było pokazanie jaka siła drzemie w wodzie oraz w jakie są sposoby na jej wykorzystanie. Na zajęciach poznaliśmy różne typy elektrowni wodnych oraz wykonaliśmy prosty model turbiny wodnej, dzięki czemu przekonaliśmy się w jaki sposób działa taka turbina w elektrowni wodnej. Wybuchowa ekipa wcieliła się także w inżynierów, którzy chcieli zbudować elektrownię wodną. Każda grupa miała przydzielony inny rodzaj elektrowni wodnej i w zależności od jej typu musiała zmierzyć się z wieloma dylematami między innymi dotyczącymi wyboru odpowiedniego miejsca, lokalizacji oraz kosztów budowy takiej inwestycji.

GALERIA

Sylwia Cieśla 

Joanna Kopacka